Podstawowe rodzaje palet

Palety są jednym z wynalazków, które ułatwiły i przyspieszyły transport towarów oraz usprawniły ich magazynowanie. Dzięki znormalizowanym wymiarom odpowiadającym rozmiarom skrzyń ładunkowych pojazdów ciężarowych i naczep stały się w transporcie drogowym odpowiednikiem kontenerów morskich, pozwalając na szybki i sprawny przeładunek, a także na efektywną ochronę przewożonych przedmiotów. Palety, a zwłaszcza euro palety stały się jednym z najmniej spektakularnych, ale jednocześnie najbardziej niezbędnych składników niemal wszystkich łańcuchów dostaw, niezależnie od branży czy typu transportowanego ładunku. Przyjrzyjmy się bliżej różnym rodzajom palet i zobaczmy, które za nich cieszą się największą popularnością.

Najważniejsze zastosowania palet i główne rozwiązania konstrukcyjne

Korzystanie z palet stało się nieodłącznym elementem większości procesów logistycznych, a także działalności produkcyjnej i przemysłowej. Paletyzacja towarów pozwala na znacznie usprawnienie wszystkich etapów związanych z transportem od przeładunku, przez przewóz oraz szybkie rozładowanie, i łatwe przechowywanie. Dzięki umieszczaniu większej liczby opakowań zbiorczych lub jednostek towaru na palecie można korzystać z oszczędzających powierzchnię magazynową systemów wysokiego składowania, a także szybko obsługiwać ładunki za pomocą powszechnie używanych wózków widłowych. Palety są również używane w placówkach handlowych, gdzie często oferuje się towary bezpośrednio z nich, lub rozwozi na nich produkty, które są rozmieszczane na półkach. Z palet korzysta się przy działalności produkcyjnej, używając ich np. do transportu międzyoperacyjnego.

W praktyce związanej z transportem i gospodarką magazynową korzysta się z wielu różnych systemów przechowywania oraz przewożenia ładunków. W użyciu są drewniane skrzynie stosowane przy cięższych towarach, np. częściach maszyn, a także przy przewozie materiałów i przedmiotów narażonych na uszkodzenie, takich jak wyroby szklane czy owoce. Stosuje się pojemniki typu gitterbox, będące rodzajem skrzyniopalety, nadające się m.in. do transportu towarów przewożonych luzem, jak również zbiorniki np. popularne DPPL (duży pojemnik do przewozu luzem), znany także jako IBC (Intermediate Bulk Container). Najszerzej wykorzystywane są jednak rozmaite typy palet.

W użyciu znajdują się palety wykonane z tworzyw sztucznych, a coraz częściej także z różnych produktów zawierających celulozę – tektury falistej, prasowanych trocin lub papieru. Dużą popularnością cieszą się palety metalowe, o podwyższonej wytrzymałości. Niektórzy producenci oferują palety styropianowe. Zdolności zabezpieczania ładunku przewożonego na paletach są rozbudowywane przez korzystanie z różnych elementów dodatkowych. Wśród akcesoriów używanych razem z paletami można znaleźć m.in. nadstawki paletowe w kilku wariantach – słupkowe, skrzyniowe i ażurowe.

Do przewozu ładunków o szczególnym charakterze wykorzystuje się tzw. palety specjalizowane. Znajdują się między nimi palety do materiałów rolowanych, zbiornikowe, a także palety do beczek, w tym wyposażone w specjalne wanny wychwytowe zapobiegające rozprzestrzenieniu się cieczy w razie rozszczelnienia beczki lub innego pojemnika. Stosowane są też palety do przewozu materiałów długich czy sypkich.

Najpopularniejszym rodzajem palet i najszerzej wykorzystywanym są jednak płaskie palety drewniane. Ich uniwersalny charakter sprawia, że trudno znaleźć branżę, w której nie byłyby używane, choćby jako uzupełnienie innych metod przewożenia i przechowywania ładunków.

Palety drewniane i ich rodzaje

Popularność palet drewnianych wynika z ich cech użytkowych. Wyróżniają się stosunkowo niewielką wagą, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę ich możliwe obciążenia. Są sprzedawane w atrakcyjnych cenach i łatwo dostępne. Wykazują wysoką trwałość i mogą być przystosowane do spełniania różnych reżimów sanitarnych. Palety zrobione z drewna wyróżniają się też dobrą odpornością na uszkodzenia mechaniczne i na warunki zewnętrzne – opady atmosferyczne, wilgoć czy duże wahania temperatur. Nie bez znaczenia są możliwość łatwego dokonywania napraw, a w razie potrzeby bezproblemowej utylizacji.

Palety drewniane produkuje się w różnych odmianach. Najpopularniejszymi z nich są palety EPAL, produkowane na licencji European Pallet Association, zwane europaletami, a także palety przemysłowe. Jeśli chodzi o europalety to wyróżniają się one znormalizowaną konstrukcją oraz wystandaryzowanymi wymiarami. Klasyczna paleta EPAL składa się z 11 desek, 9 drewnianych klocków pełniących funkcję wsporników i 78 gwoździ. Trzy deski ułożone równolegle pełnią funkcję stabilnej podstawy, będącej jednocześnie miejscem, w którym przy przewożeniu palety umieszcza się widły wózka jezdniowego. Na nich symetrycznie rozmieszczone jest 9 wsporników, połączonych trzema deskami ustawionymi w poprzek tych, które składają się na podstawę. Na górze europalety znajduje się 5 desek stanowiących platformę, na której umieszcza się ładunek. Budowa palet niespełniających wymogów EPAL, np. palet przemysłowych jest zwykle identyczna.

Palety EPAL wyróżniają się też specjalnymi oznaczeniami. Na bocznych powierzchniach wsporników znajduje się znak „EPAL”, mają też specjalną klamrę z wybitym oznaczeniem „EPAL”. W przypadku, gdy były naprawiane znajduje się w nich specjalny gwóźdź będący potwierdzeniem ich recertyfikacji.

Europalety są dostępne w kilku podstawowych rozmiarach. Najpopularniejsze to palety EPAL 1, o wymiarach 800 na 1200 mm. Paleta EPAL 2 ma wymiary 1200 × 1000 mm, EPAL 3 to 1000 × 1200 mm, zaś EPAL 6 to 800 × 600 mm. Trzeba pamiętać, że aż do 2022 roku równolegle z paletami EPAL funkcjonują stare palety EUR, o identycznych wymiarach, tj. EPAL 1 odpowiada EUR 1, a EPAL 2, EUR 2 itd. Po tej dacie te dwa rodzaje palet nie będą już wymienne.